Şilililer, 4 Eylül’de ülke çapında yapılacak bir halk oylamasında anayasayı kabul edip etmemeye karar verecekler.
Boriç, taslak belgenin bir kopyasını aldıktan sonra, “Biliyorum ve Şili’nin tamamı bunun kolay olmadığının bilincinde. Sevgili yurttaşlar, demokrasi kolay değil.” dedi.
“Önümüzdeki aylarda tartışılacak olan metnin içeriğiyle ilgili mevcut olabilecek meşru farklılıklara bakılmaksızın, tüm Şilililerin gurur duyması gereken bir şey var – en derin siyasi, kurumsal ve sosyal kriz anında. Anavatanımızın onlarca yıldır yaşadığı kriz, Şilililer daha az değil, daha fazla demokrasiyi seçti” dedi.
Önerilen anayasa, Chicago Üniversitesi ekonomisti Milton Friedman’ın neoliberal modelinin etkisi altında yazılmış olan ülkenin mevcut anayasasından ayrılıyor. Pek çok değişikliğe rağmen, Şilililerin çoğu ülkedeki büyük eşitsizliklerden onu sorumlu tutuyor.
Önerilen yeni anayasa, sosyal ve ekolojik faktörleri vurguluyor, Şili’nin yerli halklarının haklarını koruyor ve yeni bir ulusal sağlık sistemi öngörüyor.
Ülkeyi 1973’ten 1990’a kadar yöneten diktatör merhum General Augusto Pinochet’ten miras kalan anayasayı potansiyel olarak değiştirmeye yönelik süreç, üç yıl önce bir metro ücreti artışıyla ateşlendi.
2019 sonbaharında ülke çapındaki kitlesel protestolar ve ayaklanmalar, dönemin cumhurbaşkanı Sebastián Piñera’yı anayasanın yeniden yazılması konusunda bir referandumu kabul etmeye zorladı.
Ekim 2020’de Şilili seçmenlerin %78’inden fazlası anayasa değişikliğini onayladı ve Haziran 2021’de kurucu meclis üyelerini seçmek için yeniden oy kullandılar.
1990’da demokrasiye dönüşten bu yana iktidarı paylaşan merkez sol ve sağ koalisyonlar, mecliste sırasıyla sadece %16 ve %24 sandalye alarak ciddi bir darbe aldı.
Buna karşılık, sol siyasi partilerden ve sosyal hareketlerden bağımsızlar ve yeni gelenler, oyların %60’ını toplayarak şanlı zamanlarını yaşadılar.
Şimdi ülke, Şili toplumunda yaygın değişikliklere yol açabilecek anayasayı oylamaya hazırlanıyor.
Kaynak : https://www.cnn.com/2022/07/04/americas/chile-constitutional-assembly-proposal-intl/index.html