Danimarka-Kanada anlaşması, Arctic adası üzerindeki 49 yıllık kan davasını sona erdirdi

Danimarka Dışişleri Bakanı Jeppe Kofod, “Bütün tarafların kazandığı pragmatik ve barışçıl bir yolla sınır anlaşmazlıklarını çözmenin mümkün olduğuna dair net bir sinyal gönderiyor” dedi. Bunun “dünyada çok fazla savaş ve huzursuzluk olduğuna dair önemli bir sinyal” olduğunu söyledi.

Kanada ve Danimarka, 1973’te Grönland ile Kanada arasında, Nares Boğazı üzerinden bir sınır oluşturma konusunda anlaştılar. Ancak, Kuzey Kutbu’nun yaklaşık 1.100 kilometre (680 mil) güneyinde yer alan Hans Adası üzerinde hangi ülkenin egemenliğine sahip olacağı konusunda anlaşamadılar. Sonunda, mülkiyet sorununu daha sonra çözmeye karar verdiler.

Sonraki yıllarda, medya tarafından “viski savaşı” lakaplı toprak anlaşmazlığı, birçok kez başını kaldırdı.

1984’te Danimarka’nın Grönland işleri bakanı adaya bir Danimarka bayrağı dikti, bayrak direğinin dibine bir şişe Danimarka schnapps gömdü ve “Danimarka adasına hoş geldiniz” yazan bir not bıraktı. Kanadalılar daha sonra kendi bayraklarını diktiler ve bir şişe Kanada brendi bıraktılar. O zamandan beri, ülkeler sırayla bayraklarını kaldırdılar ve bir tür ton-to-to-tot anlaşmazlık içinde çeşitli alkollü içki şişelerini bıraktılar.

2002’de Nana Flensburg, bir bayrak dikme töreni yapmak için uçurumda duran Danimarkalı bir askeri ekibin parçasıydı. Salı günü Politiken gazetesi, günlüğünde, “Höyüklerdeki taşlar arasında adaya daha önce yapılan ziyaretler hakkında bilgi veren belgelerle birlikte çok sayıda şişe, bardak vb. olduğunu” söylediğini aktardı.

Anlaşma, iki ülkenin iç prosedürleri tamamlandıktan sonra yürürlüğe giriyor. Danimarka’da Parlamento öncelikle anlaşmaya onay vermelidir.

“Kanada için bir zafer. Kanada Dışişleri Bakanı Mélanie Joly, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Ukrayna’yı işgaline atıfta bulunarak, Danimarka için bir kazanç” dedi.

“Diğer ülkelere toprak anlaşmazlıklarının nasıl çözülebileceğini gösteriyoruz… Başkan Putin’e ‘Anlaşmazlıkları çözmenin en iyi yolu bizde’ diyoruz.”

İki dışişleri bakanı da birer şişe viski alışverişinde bulundu.

Her iki ülke de adaya savaş gemileri göndermiş olsa da, hiçbir zaman ateş etme riski yoktu. Her iki taraf da sorunu barışçıl bir şekilde çözmeye karar verdi ve görüşmeler 2005 yılında başladı.

Anlaşma, Amerika Birleşik Devletleri’nin artık Kanada’nın kara sınırını paylaştığı tek ülke olmayacağı anlamına geliyor.

Joly, “Artık AB ile bir sınırımız var” dedi.

Ayrıca, Kuzeybatı Geçidi’ndeki küresel ısınmanın Kanada’nın Arktik adalarının kanallarını açabileceği ve Avrupa’dan Uzak Doğu’ya olan yolculuğu kısaltabileceği için önemi artabilecek olan adanın çevresine deniz sınırlarını da yerleştiriyor. Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Rusya, Danimarka ve Norveç, Kuzey Kutbu’nda hak iddia ediyor.

Yerleşim ayrıca Hans adasına yerli erişim ve kullanım hakları da veriyor.

Toronto’daki Associated Press yazarı Rob Gillies bu rapora katkıda bulundu.